Sistit hem kadınlarda hem erkeklerde görülen bir hastalıktır. Toplumda görülme sıklığı oldukça yaygın olan bu rahatsızlık gösterdiği rahatsızlık verici semptomlarla kişiye huzursuzluk hissi verir.

Sık idrara çıkma, idrarda kan olmasına bağlı pembe idrar yapma, damlalar halinde idrar yapma, aniden sıkışma hissi, genital bölgede rahatsızlık hissi, idrar kaçırma, idrar sırasında yanma ve acı hissetme yaygın görülen belirtiler arasındadır.

Tedavi edilmediği sürece belirtilerini şiddetlendirerek gösteren bu rahatsızlık, özellikle kadınlarda çok daha sık görülmektedir.

Rahatsızlığın farklı oluşum nedenleri vardır. Bunun yanı sıra hastalığa neden olan bir diğer neden de doğru bilinen yanlışlardır. Halk arasında idrar yolu enfeksiyonu olarak da bilinen bu rahatsızlık kimi zaman yanlış bilinen bilgiler yüzünden görülebilmekte, zaman içinde sık sık tekrar edebilmektedir.

İdrar yollarının iltihaplanması anlamına gelen sistit, idrar yolları ve üreme sisteminde en sık görülen hastalıklardan biridir. Görülme oranı kadınlarda çok daha yüksek olan sistite, kadınların en az yüzde 20’si, yaşamları boyunca en az bir kez yakalanır. Zamanında tedavi edilmezse böbrekleri de etkileyecek biçimde yayılabilen bir hastalık olan sistit, mesane ve böbreklerde kalıcı hasarlarda oluşturabilir.

İdrar yollarının iltihaplanması anlamına gelen sistit, idrar yolları ve üreme sisteminde en sık görülen hastalıklardan biridir. Görülme oranı kadınlarda çok daha yüksek olan sistite, kadınların en az yüzde 20’si, yaşamları boyunca en az bir kez yakalanır. Zamanında tedavi edilmezse böbrekleri de etkileyecek biçimde yayılabilen bir hastalık olan sistit, mesane ve böbreklerde kalıcı hasarlarda oluşturabilir.

• İçindekiler
• Sistit belirtileri nelerdir?
• Sistit teşhisi nasıl konur?
• Sistit nedenleri nelerdir?
• Sistit tedavisi nasıldır?
• Sistitten korunma yolları nasıldır?
• Sistit hastalığının gidişatı
• Erkeklerde sistit
• Sistit teşhisi
• Sistitte ilaç tedavisi
• Sistit hakkında bilmeniz gerekenler

Sistit belirtileri nelerdir?

• İdrar yaparken yanma ve sızı(İdrar yaptıktan sonrada sürebilir),
• Sık idrara çıkma,
• Ağrının kasıklara ve makata yayılması,
• Ateş,
• Terleme,
• Yorgunluk,
• Kusma ve bulantı,
• İdrarın bulanık, kötü kokulu olabilir.
• Cinsel ilişki esnasında ağrı hissi olabilir.

Sistit teşhisi nasıl konur?

Bir ürolog şikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teşhis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (özel bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Bu tetkikler özellikle enfeksiyona zemin hazırlayan faktörleri araştırmak için yapılır. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanımlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit hemen ve uygun şekilde tedavi edilirse önemli bir hastalık değildir. Sistit ve altında yatan neden tedavi edilmezse, kronik ve insanı zayıf düşüren bir şekle girer.

Sistit nedenleri nelerdir?

Normalde bakteriler; üreme organları ve anüs bölgesinde yaşamaktadırlar. Bazen bu bakteriler alt idrar yollarını aşarak mesaneye ulaşırlar. Mesaneye ulaşan bakteriler işeme ile dışarı atılırlar. Ancak mesaneye gelen bakteri sayısı atılandan fazla ise mesanede ve daha sonraki aşamada böbreklerde iltihaplanmaya yol açarlar.

Bulaşma cinsel birleşme esnasında veya genital temizliğin az olduğu durumlarda oluşabileceği gibi uzun süre idrar tutulması, idrar yollarını daraltıcı hastalıklar, menopozda düşük östrojen seviyesi nedeniyle de oluşabilir.

Kadınlarda uretra erkeklerinkinden çok daha kısa olduğu için dış ortamdan bakterilerin mesaneye ulaşması daha kolaydır. Bu nedenle kadınlarda sistitlerin görülme oranı çok daha fazladır. Kadınların en az yüzde 20’si yaşamları boyunca bir kez sistite yakalanırlar.

Nadir de olsa sistiti oluşturan bakteriler böbrek ve idrar yolları aracılığı ile yukarıdan aşağıya veya yakın dokulardaki enfeksiyon odaklarından lenf yoluyla da mesaneye ulaşabilirler.

Sistitin en sık rastlanılan sebebi Escherichia coli ( E.coli, koli basili) adlı mikroorganizmadır. Bu bakteri kalın barsaklarda normal olarak bulunabilir ve cinsel ilişki ile mesaneye ulaşabilir.

Sistit tedavisi nasıldır?

Sistitler antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedaviye başlamadan önce idrar kültürü ve antibiyogram için örnek alınmalı, sonuçlar çıkıncaya kadar idrar yolları enfeksiyonlarında etkili antibiyotikler kullanılmalı, antibiyogram sonuçlarına göre gerekirse bu ilaçlar değiştirilmelidir. Kronik enfeksiyonlarda tedavi uzayabilir.

Sistitten korunma yolları nasıldır?

• Tuvaletten sonra önden arkaya doğru silinin. Böylece vajinal ve rektal bölgenizdeki bakterilerin idrar yollarına girmesini engellemiş olursunuz.
• İdrarınızı tutmayın. Mümkün olabildiği kadar sık idrarınızı yapın. Böylece mesanedeki bakterileri dışarı atarsınız.
• Cinsel ilişkiden sonraki on dakika içerisinde idrarınızı yapmaya çalışın.
• Cinsel ilişki esnasında yeterli kayganlığın sağlanması uretranın zedelenmesini azaltacaktır.
• Anal ilişkiye giriliyorsa daha sonra vaginal bölgeye temas edilmemeli veya edilecekse iyice temizlenilmelidir.
• Gün boyunca bol su içilmesi (mümkünse günde 8 bardak) idrar çıkışını ve dolayısıyla da bakterilerin atılımını arttıracaktır.
• Kahve, çay, alkol gibi içecekleri mümkün olduğu kadar az tüketin. Mesane üzeride irrite edici etkileri olabilir.
• Genital bölgenizin uzun süre nemli kalmasına izin vermeyin. Naylonlu, sıkı iç çamaşırları giymeyin. Nem, bakterilerin üremesini kolaylaştırıcı bir ortam yaratır.
• Her gün mutlaka iç çamaşırınızı değiştirin ve pamuklu iç çamaşırları kullanın.

Erkeklerde sistit

• Uretranın uzunluğu nedeniyle, erkeklerde sistitin genellikle başka nedenleri vardır. İdrar yoluna baskı yapan büyümüş bir prostat gibi.
• Sık veya acil idrar yapma ihtiyacı,
• Bulanık, kötü kokulu, kanlı idrar (bazen),
• Hafif ateş (bazen).

Sistit erkeklerde çok görülen bir rahatsızlık değildir. Tedavisi kolaydır, tekrarlamasını önlemek için altında yatan nedenin de tedavi edilmesi gerekir.

Sistit teşhisi

Bir ürolog şikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teşhis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (özel bir aletle uretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanımlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit hemen ve uygun şekilde tedavi edilirse önemli bir hastalık değildir. Sistit ve altında yatan neden tedavi edilmezse, kronik bir hal alabilir.

Sistitte ilaç tedavisi

Sistite neden olan enfeksiyonla mücadele edebilmek için antibiyotik verilir. Altındaki sebep için ilave ilaç veya ameliyat gerekebilir.

Kadınların kabusu sistit hakkında bilmeniz gerekenler

Kronik Sistit Nedir ve Neden Olur?

Kronik sistit idrar yollarında görülen bu enfeksiyonun belli aralıklar ile seyir etmesi anlamını taşır. Özellikle kadınlarda yaygın olarak görülen kronik sistit, çoğu zaman doğru bilinen yanlışlar yüzünden ya da tedavinin tam anlamı ile tamamlanamamasından tekrar tekrar ortaya çıkmaktadır.

Bu rahatsızlığın tedavisinde atılacak ilk adım kesinlikle doktora danışmak olmalıdır. Uzman üroloji doktorunuz ile yapacağınız görüşmede rahatsızlığa neden olabilecek durumları detaylıca sormak, durumun tekrarlamasına neden olan etkeni tespit etmek açısından gerekmektedir. Zira rahatsızlık, yapılan yanlış bir uygulama sonucu kendini tekrar tekrar gösteriyor olabilir.

Kadınlar arasında doğru olduğu zannedilerek yapılan bazı eylemler, bu rahatsızlığın oluşumunda büyük rol oynar. En sık yapılan yanlış, vajinal temizliktir. Temizlik her ne kadar rahatsızlığa yakalanmama açısından büyük rol oynasa da yüz ya da vücut için üretilen ürünlerin bu bölgede kullanılması bölgeye olumsuz yönde etki eder.

Vajinal Temizlik Sistit İçin Bir Etken Midir?

Sistit vajinal temizlik ile doğrudan ilintilidir. Genital bölgenin pis olması, bölge üzerinde bakterilerin normalden fazla üremesine neden olur. Bu da zaman içinde kadınlarda idrar yolları iltihabına yol açar. Buna karşın vajinal temizliği bilinçsiz ya da sık aralıklarla tekrarlamak da aynı şekilde sistite neden olabilmektedir. Burada önemli olan husus vajen florasını bozmadan temizlik yapmaktır.

Pek çok kadın arzu ettiği vajinal temizliğe sahip olabilmek için sabun, duş jeli ya da şampuan gibi kimyasal temizlik ürünlerini vajina temizliğinde kullanır. Bu ürünlerin PH dengesi, çoğu zaman vajina florası için uygun değildir.  Sistemi savunmasız bırakan bu durum; elbette idrar yollarında iltihaba bağlı enfeksiyon oluşumunu tetikleyecek, sistite uygun ortam hazırlayacaktır.

Bu durumdan kaçınmak için kadınlar genital bölge için özel üretilmiş temizleyicileri tercih etmeli, bu tarz ürünleri temin edemiyorsa duru su ile temizliği sağlamalıdır.

Temizlik sonrası genital bölgeyi iyice kurulamak mantar ve enfeksiyon riskini de büyük ölçüde azaltacaktır.

Vajinal Tahriş Sistit İçin Bir Etken Midir?

Sistit vajinal tahriş sonucu oluşabilmektedir. Bunun nedeni oldukça hassas bir yapıya sahip olan vajinanın tahriş sonucu enfeksiyon riskinin artmasıdır. Tahriş sonucu bakteri üretiminden daha çok etkilenen  vajina ayrıca şişeceği için de rahatsızlığın oluşumuna uygun ortam hazırlayacaktır.

Buna karşın her vajinal tahriş idrar yolu iltihabı anlamına gelmez. Genital bölgede görülen tahriş, tek başına sistitle oldukça benzer semptomlar sergiler. Kaşıntı, yanma, rahatsızlık hissi ve idrar yapma alışkanlığında / şeklinde görülen değişimler enfeksiyon olmaksızın vajinada görülen tahriş ile ortaya çıkabilir.

Bu durumu ayırt etmek ve doğru tedavi yöntemini izlemek için kişi mutlaka bir doktora danışmalıdır. Hasta; doktorun önerdiği idrar testi ve muayeneden geçmeli, bulguların göz önüne alındığı doğru tedavi yöntemini önerilen dozda, önerilen aralıklar ile sürdürmelidir.

Böbrek Taşı Sistit e Neden Olur Mu?

Sistit böbrek taşı ile ilintili midir şeklinde sorulan sorular özellikle rahatsızlığın kronik boyutlara ulaştığı durumlarda sorulmaktadır. Rahatsızlığın kullanılan ilaçlara rağmen geçmemesi kişinin zihninde bu tarz soruları oluşturur, kişiyi rahatsızlığın oluşumunda farklı bir neden aramaya iter.

Nadiren de olsa idrar yolları enfeksiyonu ilerleyerek böbreklere ulaşabilir. Bunun nedeni böbrek taşlarının yabancı cisim olması ve üzerine bakterilerin rahat tutunabilmesidir. Bu durum piyelonefrit dediğimiz böbrek iltihabına yol açarak kişi için olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Böbreğe kalıcı hasarlar bırakabilen bu durum taş oluşumuna yatkınlık taşıyan kişiler için ayrıca tehlike arz etmektedir. Zaman içinde hastada böbrek yetmezliğine neden olabilecek enfeksiyon derhal doktor müdahalesi ile kontrol altına alınmalıdır. Unutulmamalıdır ki böbrek kendini yenileyen bir organ değildir. Böbreğin algığı her darbe, hasta için kalıcı hasar demektir.

Vajinal Kuruluk Sistit e Neden Olur Mu?

Sistit vajinal kuruluk sonucu ortaya çıkabilmektedir. Genital bölgenin sürekli nemli kalması kadınlarda görülen bu tarz sorunları arttırsa da bazı durumlarda bunun aksi söz konusudur.

Cinsel birleşme sırasında kadın genital bölgesi ıslak olmalıdır. Normal şartlar altında kadınlarda uyarılma ile belli bir ıslaklık meydana gelse de kimi zaman psikolojik nedenlerden kimi zaman da kullanılan ilaçlar gibi çevresel etkenlerden ıslanma meydana gelmez. Bu gibi durumlarda partner vajinayı ıslatarak kayganlaştırmadan birleşme sağlarsa sürtünmeye bağlı olarak vajen duvarlarında hasar meydana gelebilir. Vajinal tahrişe neden olan vajinal kuruluk sonucu da elbette enfeksiyon oluşumu görülebilmektedir.

Bu gibi bir durum nedeni ile tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonunuz varsa eczane ya da market gibi yerlerde edinebileceğiniz kayganlaştırıcılar soruna çözüm olacaktır. Pek çok farklı marka altında satılan bu kayganlaştırıcılarda dikkat edilmesi gereken nokta alerjik reaksyonlardır. Bunun dışında bu tür ürünlerin kullanımı kuruluk nedeni ile seks sırasında ve sonrasında sorun yaşayan kadınlara önerilmektedir.

Sistitten Nasıl Korulunur / Korunma Yolları Nelerdir?

Sistitten nasıl korulunur, sistitten korunma yolları nelerdir gibi sorulardan önce bu rahatsızlığın ne olduğunu ve nasıl oluştuğunu anlamak gerekir. Oluşum şu nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar.

• Bilinçsiz gerçekleştirilen vajinal temizlik
• Seks sırasında vajinanın kuru olması
• Vajinal temizliğin aksatılması
• Yetersiz su tüketimi
• Vajinal tahriş
• Böbrek ya da üreter sistemde bulunan taşlar
• Günlük ped kullanımı
• Yanlış çamaşır seçimi

Bu oluşum süreçlerini göz önünde bulundurulduğunda korunma yolları oldukça ortadır. Bu yollar aşağıdaki gibidir.

• Genital bölgeye yüz – vücut için üretilmiş temizlik ürünlerini uygulamamak
• Sık sık külot değiştirmek
• Pamuklu külot giymek, naylonlu külotlardan sakınmak
• Günlük ped kullanımı kontrol altına almak
• Tuvalet sonrası temizliği önden arkaya doğru yapmak
• Seks dışındaki durumlarda genital bölgeyi kuru tutmak
• Seks sırasında genital bölgeyi uygun biçimde kayganlaştırmak
• Bol bol su içmek
• Genital akıntıları kontrol altında tutmak

Sistit İçin Bitkisel Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bitkisel sistit tedavisi, kronikleşmiş idrar yolu enfeksiyonuna bir çözüm üretmek isteyen hastalarca merak edilen bir konudur. Nedeni belirlenemeyen ve ortadan kaldırılamayan durumlarda sıklıkla tekrar eden enfeksiyon, kişinin medikal ilaçlara olan inancını yitirmesine neden olmaktadır. Bunun bir sonucu olarak da ortaya çıkan alternatif tedavi yöntemleri arayışı akıllara bu tip sorular getirmektedir.

İdrar yolu enfeksiyonu için uygulanacak bitkisel tedavi tek başına yeterli olmayacaktır. Bu tür alternatif tedavileri medikal ilaca destek olması amacı ile yine doktor kontrolü altında sürdürmek büyük önem taşır.

Cranburry ekstresi, maydanoz sapı suyu gibi içeceklerin tüketimi henüz bilimsel olarak kanıtlanmasa da koruyucu olabilmektedir. Ayrıca yanma ve acı hissine karşı bölgenin dış kısmına yoğurt ya da sirke sürümü oldukça yaygındır. Uzman bir üroloji doktoru olarak yiyecek ve içeceklerin bu bölgeye sürülmesini kesinlikle tavsiye etmiyorum. Buna karşın duş sırasında su ile seyreltilmiş elma sirkesi ile genital bölgeyi durulamak bakteri oluşumunu büyük ölçüde kesebilmektedir. Bu noktada sık aralıklarla olmamak kaydı ile kadınlar duş sırasında su ile seyreltilmiş sirke ile genital bölgesinin “dış” kısmını yıkayabilir.

Sistit Tedavi Edilmezse Böbrek Yetmezliğine Neden Olur Mu?

Sistit tedavi edilmez ise böbrek yetmezliğine neden olur mu sorusunun cevabı her zaman olmasa da bazı zamanlar için evet olabilir. İltihabın yayılması ile böbreğe ilerleyen iltihap böbrek iltihaplanmasına yol açabilmektedir. Böbrekte görülen bu durum zaman için işlev bozukluklarına neden olabilmektedir. Tıpkı çorap söküğü gibi birbirini tetikleyecek bu durum, zaman içinde kişiyi diyaliz makinesine mahkum edebilir ve hatta geri dönüşü olmayan ölümle sonuçlanabilir.

Bu noktada hasta öz vajinal enfeksiyon ve akıntıların işeme kanalına çok yakın olması nedeni ile sıklıkla meydana gelebilen sistitin tedavisi büyük ölçüde önemlidir. Hasta bu tarz geri dönüşü olmayan sonuçlarla yüzlememek için belirtileri ciddiye almalı, uzman bir doktora danışmalı, doktorun önerdiği test ve muayenelerden geçmelidir. Tüm bunun sonucunda hasta doktorun önerdiği ilaçları önerilen dozlarda ve zaman aralıklarında eksiksiz kullanmalıdır.